Giới thiệu về thuốc Losartan
Losartan (còn có tên thương mại là Cozaar và một số tên khác) là một loại thuốc chủ yếu được dùng để điều trị tăng huyết áp, đồng thời giúp phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như đau tim, đột quỵ và vấn đề liên quan đến thận.
Công dụng của thuốc Losartan
Losartan là một thuốc thuộc nhóm ức chế thụ thể angiotensin II (hay ARB), thường được chỉ định để điều trị tăng huyết áp. Thuốc giúp thư giãn các mạch máu, làm giảm sức cản mạch máu và giúp máu lưu thông dễ dàng hơn, từ đó giảm áp lực máu. Điều này giúp phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, đau tim và suy thận.
Ngoài ra, Losartan cũng được dùng để bảo vệ thận, đặc biệt là đối với những bệnh nhân bị tiểu đường type 2, giúp giảm nguy cơ tổn thương thận do bệnh tiểu đường. Losartan còn có tác dụng trong việc giảm nguy cơ đột quỵ ở những bệnh nhân có huyết áp cao và bệnh tim to (phì đại thất trái), giúp giảm bớt gánh nặng cho tim và mạch máu.
Liều dùng và cách dùng thuốc Losartan
Thuốc Losartan thường được dùng dưới dạng viên nén, và được uống một lần mỗi ngày, có thể uống cùng hoặc không cùng với thức ăn, tùy theo chỉ định của bác sĩ. Trong trường hợp dùng Losartan dạng dung dịch, cần lắc đều chai thuốc trước khi uống. Liều lượng cụ thể sẽ được bác sĩ quyết định dựa trên tình trạng sức khỏe của bạn, độ tuổi và phản ứng của cơ thể với thuốc.
Để đạt được hiệu quả tối đa, hãy duy trì thói quen uống thuốc đều đặn mỗi ngày vào những thời điểm cố định. Nếu bạn quên một liều, hãy uống ngay khi nhớ ra, nhưng nếu gần với thời gian uống liều tiếp theo, chỉ cần bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch uống bình thường. Không nên uống gấp đôi liều để bù cho liều đã quên.
Nếu sau một thời gian sử dụng thuốc, tình trạng huyết áp không cải thiện hoặc xấu đi (chẳng hạn như huyết áp tăng lên), hãy thông báo ngay cho bác sĩ để điều chỉnh liệu trình điều trị.
Tác dụng không mong muốn của thuốc Losartan
Như bất kỳ loại thuốc nào, Losartan có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn, tuy nhiên không phải ai cũng gặp phải những phản ứng này.
· Chóng mặt hoặc choáng váng là những triệu chứng phổ biến trong giai đoạn cơ thể làm quen với thuốc, đặc biệt khi đứng lên từ tư thế ngồi hoặc nằm. Để giảm nguy cơ này, hãy đứng dậy từ từ và tránh di chuyển nhanh chóng.
· Nếu cảm thấy các triệu chứng ngất xỉu, yếu cơ, hoặc nhận thấy nhịp tim chậm hoặc không đều, hãy báo ngay cho bác sĩ.
· Mặc dù Losartan thường được dùng để bảo vệ thận, trong một số trường hợp hiếm hoi, thuốc có thể gây ra vấn đề về thận, khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu bạn nhận thấy có sự thay đổi bất thường về lượng nước tiểu hoặc dấu hiệu của tổn thương thận (như sưng phù, mệt mỏi hoặc khó thở), hãy thông báo ngay cho bác sĩ.
· Dị ứng nghiêm trọng với Losartan là hiếm, nhưng nếu bạn gặp phải các dấu hiệu phản ứng dị ứng nặng như khó thở, phát ban, ngứa, sưng vùng mặt, môi, lưỡi, họng, hoặc chóng mặt nghiêm trọng, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức.
Trước khi bắt đầu điều trị bằng Losartan, người bệnh cần lưu ý một số điểm quan trọng nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế nguy cơ gặp phải các tác dụng không mong muốn:
1. Tiền sử dị ứng và bệnh lý liên quan
· Người bệnh cần thông báo cho bác sĩ nếu từng có tiền sử dị ứng với Losartan hoặc bất kỳ thuốc nào thuộc nhóm ức chế thụ thể angiotensin II (ARB) khác. Ngoài ra, cần khai báo các loại dị ứng khác, kể cả dị ứng với thực phẩm, chất bảo quản, thuốc nhuộm.
· Cần trao đổi cụ thể với bác sĩ về tiền sử bệnh gan, tình trạng mất nước, rối loạn điện giải (đặc biệt là hạ natri máu hoặc tăng kali máu) – những yếu tố có thể làm tăng độc tính hoặc giảm hiệu quả của thuốc.
2. Ảnh hưởng đến hệ thần kinh và vận động
· Losartan có thể gây chóng mặt, hoa mắt, choáng váng, đặc biệt là trong những ngày đầu điều trị hoặc sau khi tăng liều.
· Trong thời gian sử dụng thuốc, người bệnh không nên sử dụng rượu bia, chất kích thích, đồng thời tránh lái xe, vận hành máy móc hoặc thực hiện các công việc đòi hỏi sự tỉnh táo cao cho đến khi chắc chắn cơ thể đã thích nghi với thuốc.
3. Tăng kali huyết
· Losartan có thể làm tăng nồng độ kali huyết thanh. Do đó, người bệnh không nên tự ý sử dụng các loại thuốc bổ sung kali, muối chứa kali hoặc thuốc lợi tiểu giữ kali (như spironolactone, amiloride) mà không có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ.
· Tình trạng tăng kali huyết có thể dẫn đến loạn nhịp tim, yếu cơ và các biến chứng tim mạch nghiêm trọng.
4. Thận trọng khi phẫu thuật
· Trước bất kỳ can thiệp ngoại khoa nào (bao gồm cả thủ thuật nha khoa), người bệnh cần thông báo cho bác sĩ/phẫu thuật viên về việc đang sử dụng Losartan để bác sĩ có hướng điều chỉnh thuốc phù hợp, đặc biệt nếu thuốc gây ảnh hưởng đến huyết áp trong quá trình gây mê.
5. Phụ nữ có thai và cho con bú
· Losartan chống chỉ định trong thai kỳ, đặc biệt là ở tam cá nguyệt thứ hai và ba, do nguy cơ gây độc cho thai nhi như hạ huyết áp, thiếu ối, chậm phát triển xương sọ, thậm chí tử vong thai nhi.
· Hiện nay chưa có đủ dữ liệu về việc Losartan có bài tiết vào sữa mẹ hay không. Do đó, nếu đang trong giai đoạn cho con bú, cần cân nhắc lợi ích – nguy cơ khi sử dụng thuốc và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Tương tác thuốc của Losartan
Sự tương tác giữa Losartan và các thuốc khác có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị hoặc làm tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ nghiêm trọng. Cần khai báo đầy đủ tất cả các loại thuốc đang sử dụng, bao gồm thuốc kê đơn, không kê đơn, thảo dược, thực phẩm chức năng.
Một số tương tác thuốc đáng lưu ý:
· Aliskiren: khi dùng đồng thời với Losartan ở bệnh nhân đái tháo đường hoặc suy thận có thể làm tăng nguy cơ tụt huyết áp, tăng kali máu hoặc suy thận cấp.
· Thuốc chứa lithium: nguy cơ tăng nồng độ lithium huyết thanh, gây độc thần kinh.
· Thuốc tránh thai chứa drospirenone, thuốc ức chế men chuyển (ACEIs), thuốc lợi tiểu giữ kali: đều có thể làm tăng kali máu khi dùng chung với Losartan.
· NSAIDs (như ibuprofen, naproxen): có thể làm giảm tác dụng hạ huyết áp của Losartan và gây tổn thương thận, đặc biệt ở người già hoặc bệnh nhân mất nước.
· Các thuốc trị cảm, ho, thuốc ăn kiêng chứa pseudoephedrine hoặc phenylephrine: có thể làm tăng huyết áp.
Một số lưu ý đặc biệt khi sử dụng Losartan
1. Quá liều
· Trong trường hợp dùng quá liều, người bệnh có thể xuất hiện hạ huyết áp nặng, choáng váng, ngất xỉu hoặc khó thở. Cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.
· Điều trị quá liều chủ yếu là hỗ trợ triệu chứng và theo dõi huyết áp, chức năng thận và điện giải.
2. Quên liều
· Nếu quên dùng một liều, người bệnh nên uống bù ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu gần đến thời điểm dùng liều tiếp theo thì bỏ qua liều đã quên, không được dùng gấp đôi liều để tránh nguy cơ tụt huyết áp quá mức.
3. Theo dõi trong quá trình điều trị
· Bệnh nhân nên được định kỳ kiểm tra huyết áp, chức năng thận (creatinin, ure), nồng độ kali huyết thanh để đánh giá đáp ứng điều trị và phát hiện sớm các tác dụng phụ.
· Kết hợp chế độ ăn nhạt muối, kiểm soát stress, vận động thể chất phù hợp và ngưng hút thuốc lá có thể giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị Losartan.
4. Bảo quản thuốc
· Bảo quản Losartan ở nhiệt độ phòng dưới 30°C, tránh ánh nắng trực tiếp và ẩm ướt.
· Không bảo quản thuốc trong phòng tắm hoặc nơi có nhiệt độ thay đổi lớn. Giữ thuốc xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.
· Với dạng dung dịch uống, nên bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ 2–8°C, tránh đóng băng. Dùng trong vòng 14 ngày sau khi mở nắp.
