Người bệnh sẽ được khám chữa bệnh BHYT ở đâu, thanh toán ra sao?
Quốc hội đã thông qua Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) sửa đổi vào cuối năm 2024, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Những thay đổi lần này tập trung vào việc mở rộng phạm vi và quyền lợi của người tham gia BHYT, đặc biệt trong việc khám chữa bệnh không còn bị giới hạn bởi địa giới hành chính.
Thông tuyến khám chữa bệnh BHYT có gì mới?
Tại hội nghị triển khai quy định mới của Luật BHYT sửa đổi do Bộ Y tế tổ chức ngày 27/3, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh điểm đổi mới quan trọng là quy định về thông tuyến khám chữa bệnh. Cụ thể:
- Người tham gia BHYT được hưởng 100% quyền lợi khi khám chữa bệnh tại tuyến cơ sở ban đầu trên phạm vi toàn quốc.
- Khi điều trị nội trú tại các cơ sở tuyến cơ bản, dù ở tỉnh nào, cũng được thanh toán 100% theo mức hưởng.
- Khi đến khám tại bất kỳ cơ sở nào được xác định là tuyến huyện trước ngày 1/1/2025 (gồm tuyến cơ bản và chuyên sâu), người bệnh cũng được thanh toán 100% mức hưởng BHYT.
- Đặc biệt, với các trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh hiếm gặp, người bệnh có thể đi thẳng đến tuyến chuyên sâu mà không cần qua tuyến dưới.
Người bệnh được hưởng gì khi thiếu thuốc, thiết bị y tế?
Luật mới cũng bổ sung các cơ chế linh hoạt trong thanh toán BHYT khi xảy ra thiếu hụt vật tư, thuốc hoặc thiết bị:
- BHYT sẽ chi trả khi thuốc hoặc thiết bị y tế được điều chuyển giữa các cơ sở y tế.
- Người bệnh được thanh toán chi phí cận lâm sàng khi được chuyển sang cơ sở khác để thực hiện dịch vụ do nơi khám ban đầu không đủ điều kiện.
Có biện pháp nào xử lý tình trạng trốn đóng BHYT không?
Luật cũng quy định rõ biện pháp xử lý đối với những trường hợp chậm đóng hoặc trốn đóng BHYT, đồng thời điều chỉnh tỷ lệ phân bổ chi phí cho khám chữa bệnh, quỹ dự phòng và các hoạt động tổ chức BHYT.
Dự thảo hướng dẫn thực thi luật BHYT đang được xây dựng như thế nào?
Hiện Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành, với ba nhóm nội dung chính:
- Làm rõ và cụ thể hóa các điều khoản trong Luật.
- Giải quyết những vướng mắc thực tế khi triển khai khám chữa bệnh và thanh toán BHYT.
- Đảm bảo việc thực thi luật được thông suốt, minh bạch và phù hợp thực tiễn.
Luật BHYT sửa đổi được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện cho người dân tiếp cận dịch vụ y tế dễ dàng hơn, công bằng hơn và giảm gánh nặng chi phí y tế trong tương lai.
Người tham gia BHYT được thanh toán thêm những chi phí nào?
Theo ông Đoàn Quốc Dân, chuyên viên cao cấp Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế), Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi mở rộng đáng kể phạm vi chi trả cho người tham gia. Những quyền lợi mới không chỉ giới hạn trong khám chữa bệnh thông thường mà còn bao gồm nhiều hình thức chăm sóc sức khỏe đa dạng.
BHYT chi trả cho các dịch vụ khám chữa bệnh nào?
Người dân tham gia BHYT sẽ được thanh toán chi phí trong các trường hợp sau:
- Khám chữa bệnh từ xa, hoặc được hỗ trợ khám chữa bệnh từ xa
- Khám chữa bệnh y học gia đình
- Khám chữa bệnh tại nhà
- Phục hồi chức năng
- Khám thai định kỳ và sinh con
- Vận chuyển người bệnh giữa các cơ sở y tế (trước đây chỉ chi trả cho chuyển tuyến từ dưới lên trên)
Chi phí nào được BHYT thanh toán trong quá trình điều trị?
Ngoài các dịch vụ nêu trên, BHYT còn chi trả cho:
- Dịch vụ kỹ thuật y tế
- Thuốc và trang thiết bị y tế
- Máu, chế phẩm máu, khí y tế
- Vật tư, dụng cụ, công cụ y tế và hóa chất sử dụng trong khám chữa bệnh
Người dân được hưởng mức chi trả BHYT như thế nào?
Tùy theo từng điều kiện, mức chi trả có thể đạt tới 100%, cụ thể:
- 100% chi phí khám chữa bệnh tại cơ sở đăng ký ban đầu, gồm:
- Trạm y tế
- Cơ sở y học gia đình
- Trạm y tế quân – dân y, phòng khám quân – dân y
- Trung tâm y tế cấp huyện có giấy phép khám chữa bệnh
- 100% chi phí khám chữa bệnh cho người có thời gian tham gia BHYT liên tục từ 5 năm trở lên, khi tổng mức đồng chi trả trong năm vượt quá 6 lần mức tham chiếu.
Nếu thuộc nhiều nhóm đối tượng BHYT thì quyền lợi tính như thế nào?
Trong trường hợp người tham gia thuộc nhiều nhóm đối tượng BHYT, họ sẽ được hưởng quyền lợi theo nhóm có mức cao nhất.
Trường hợp thay đổi nơi ở thì khám chữa bệnh ra sao?
Khi người dân thay đổi nơi tạm trú hoặc lưu trú, và không khám tại đúng cơ sở ban đầu đã đăng ký, thì vẫn được khám tại cơ sở cấp cơ bản phù hợp với nơi ở mới. BHYT vẫn sẽ chi trả theo quy định trong các trường hợp này.
Vì sao Bộ Y tế đề xuất tăng mức hỗ trợ đóng BHYT cho học sinh?
Nếu được thông qua, học sinh sẽ phải đóng bao nhiêu mỗi năm?
Trong dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) sửa đổi, Bộ Y tế đã đề xuất tăng mức hỗ trợ tối thiểu từ ngân sách nhà nước cho học sinh phổ thông (từ lớp 1 đến lớp 12) từ 30% lên 50%. Đề xuất này xuất phát từ mong muốn giảm gánh nặng tài chính cho phụ huynh, đồng thời đảm bảo tỷ lệ bao phủ BHYT trong nhóm học sinh đạt mức cao và bền vững, đúng định hướng phát triển an sinh xã hội toàn dân.
Mức đóng hiện nay ra sao?
Theo quy định hiện hành, mức đóng BHYT của học sinh là 4,5% mức lương cơ sở. Tính đến thời điểm năm 2025, với mức lương cơ sở dự kiến áp dụng là 1.800.000 đồng/tháng, tổng số tiền đóng BHYT cho học sinh trong một năm là:
- 4,5% x 1.800.000 đồng x 12 tháng = 972.000 đồng/năm
Trong đó:
- Ngân sách nhà nước hỗ trợ 30% tương đương 291.600 đồng/năm
- Phụ huynh học sinh phải tự đóng 70%, tương đương 680.400 đồng/năm
Nếu nâng mức hỗ trợ lên 50%, học sinh sẽ đóng bao nhiêu?
Khi mức hỗ trợ của nhà nước được nâng lên 50%, nghĩa là ngân sách sẽ chi trả một nửa số tiền đóng BHYT, phần còn lại do học sinh đóng. Cụ thể:
- Ngân sách nhà nước đóng: 50% x 972.000 đồng = 486.000 đồng/năm
- Học sinh đóng: 486.000 đồng/năm
Tuy nhiên, theo tính toán được công bố trong báo cáo đánh giá tác động, mức đóng thực tế học sinh phải trả sẽ là khoảng 631.800 đồng/năm sau khi áp dụng chính sách hỗ trợ 50%, có thể do thời điểm đóng hoặc điều chỉnh kỹ thuật khác trong cách tính toán. Con số này giảm đáng kể so với mức đóng hiện tại, giúp giảm áp lực tài chính cho hàng triệu gia đình có con em đang theo học phổ thông.
Để thực hiện được việc tăng mức hỗ trợ này, ngân sách nhà nước sẽ cần chi bổ sung gần 3.700 tỷ đồng mỗi năm. Đây là con số đã được Bộ Y tế đưa vào báo cáo đánh giá tác động, nhằm phục vụ việc trình Chính phủ xem xét phê duyệt đề xuất trong thời gian tới.
Việc điều chỉnh này cũng thể hiện cam kết đầu tư của Nhà nước vào lĩnh vực y tế học đường, đồng thời góp phần bảo vệ sức khỏe học sinh từ sớm, tạo nền tảng cho nguồn nhân lực khỏe mạnh trong tương lai.
Vì sao thẻ BHYT lần đầu chỉ có hiệu lực sau 30 ngày mua?
Những trường hợp nào được dùng thẻ ngay sau khi đóng?
Trước thắc mắc của cử tri về thời gian chờ 30 ngày khi mua BHYT lần đầu, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết: quy định này nhằm khuyến khích người dân tham gia BHYT liên tục, tránh tình trạng chỉ mua khi đã phát sinh bệnh.
Cụ thể:
- Có hiệu lực ngay sau khi đóng: nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng; nhóm do tổ chức BHXH đóng; nhóm do ngân sách nhà nước đóng.
- Có hiệu lực sau 30 ngày kể từ ngày đóng: nhóm được hỗ trợ từ ngân sách (hộ cận nghèo, học sinh, sinh viên…); nhóm mua theo hộ gia đình; nhóm tham gia không liên tục từ 3 tháng trở lên trong năm tài chính.
Vì sao học sinh không được mua BHYT theo diện hộ gia đình?
Việc đóng BHYT theo nhóm học sinh có hợp lý không?
Một số cử tri đề nghị học sinh được mua BHYT theo nhóm hộ gia đình để giảm chi phí. Tuy nhiên, theo Bộ Y tế, nhóm học sinh – sinh viên hiện vẫn thuộc nhóm 4 theo quy định, không chuyển sang nhóm 5 (hộ gia đình) để đảm bảo quản lý rõ ràng theo từng nhóm đối tượng và giữ chính sách ổn định.
Hiện mức đóng của học sinh – sinh viên là 70%, tương đương 884.520 đồng/năm, được ngân sách hỗ trợ 30%, tức khoảng 379.080 đồng/năm.
Tỉnh có thể hỗ trợ thêm mức đóng BHYT cho học sinh, sinh viên không?
Theo Nghị định 75/2023/NĐ-CP, UBND cấp tỉnh có quyền đề xuất HĐND quyết định mức hỗ trợ cao hơn, tùy theo khả năng ngân sách địa phương. Quy định này cũng mở ra khả năng hỗ trợ thêm cho người khó khăn nhưng không thuộc diện được hỗ trợ, nhằm giúp họ duy trì tham gia BHYT liên tục.
