Cảnh Báo Y Tế Khẩn – Nhận Diện 5 Sản Phẩm Thuốc Nghi Ngờ Giả Theo Công Bố Của Cục Quản Lý Dược

Ngày 19 tháng 9 năm 2025, Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế đã phát đi thông báo khẩn cấp, cảnh báo về sự lưu hành của 5 sản phẩm dược phẩm nghi ngờ bị làm giả, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Thông báo này được ban hành dựa trên các báo cáo từ những công ty dược phẩm đa quốc gia uy tín, yêu cầu các Sở Y tế, cơ sở khám chữa bệnh, nhà thuốc và người dân thực hiện ngay các biện pháp kiểm tra, giám sát và tuyệt đối không sử dụng các lô sản phẩm trong danh mục cảnh báo.

Bài phân tích dưới đây sẽ đi sâu vào đặc tính dược lý, chỉ định lâm sàng của từng sản phẩm và các dấu hiệu nhận biết hàng giả, nhằm cung cấp thông tin khoa học, chính xác và hữu ích cho cả nhân viên y tế và bệnh nhân.

Chỉ Định Điều Trị và Tầm Quan Trọng Của Các Dược Phẩm Bị Cảnh Báo

Việc sử dụng thuốc giả không chỉ không mang lại hiệu quả điều trị mà còn có thể gây ra các biến cố bất lợi (Adverse Drug Reactions – ADRs) nguy hiểm do sai hoạt chất, không đủ hàm lượng hoặc chứa tạp chất độc hại. Việc hiểu rõ công dụng của các thuốc bị cảnh báo sẽ giúp người dân nhận thức được mức độ rủi ro khi dùng phải hàng giả.

• Nhóm thuốc nhãn khoa (Tobrex, Maxitrol, TobraDex): Đây là các chế phẩm nhỏ/tra mắt được sử dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý nhiễm khuẩn và viêm ở mắt. Tobrex chứa kháng sinh đơn độc, trong khi Maxitrol và TobraDex là dạng phối hợp giữa kháng sinh và một hoạt chất kháng viêm mạnh nhóm corticosteroid, giúp kiểm soát đồng thời tình trạng nhiễm trùng và phản ứng viêm, giảm nguy cơ tổn thương cấu trúc nhãn cầu.

• Thuốc điều trị loãng xương (Aclasta): Sản phẩm này chứa hoạt chất thuộc nhóm bisphosphonate, là liệu pháp nền tảng trong quản lý bệnh loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh, loãng xương do sử dụng corticosteroid và bệnh Paget xương. Thuốc hoạt động bằng cách ức chế hoạt động của tế bào hủy xương, từ đó làm chậm quá trình mất xương, tăng mật độ khoáng xương và giảm đáng kể nguy cơ gãy xương.
• Thuốc hướng thần (Lexomil): Đây là một thuốc an thần, giải lo âu thuộc nhóm benzodiazepine, tác động lên hệ thần kinh trung ương để làm giảm các triệu chứng lo âu, căng thẳng, rối loạn giấc ngủ. Việc sử dụng thuốc này đòi hỏi sự kê đơn và giám sát chặt chẽ từ bác sĩ chuyên khoa.

Phân Tích Chi Tiết Dược Học và Dấu Hiệu Nhận Biết Sản Phẩm Nghi Giả

Dưới đây là thông tin chi tiết về từng sản phẩm và đặc điểm nhận dạng các lô hàng bị nghi ngờ làm giả.

1. Nhóm Thuốc Nhãn Khoa của Novartis Việt Nam

• Tobrex 5ml (Hoạt chất: Tobramycin)
  • Dược lý: Tobramycin là một kháng sinh phổ rộng thuộc nhóm aminoglycoside, có tác dụng diệt khuẩn bằng cách ức chế quá trình tổng hợp protein của vi khuẩn nhạy cảm.
  • Chỉ định: Điều trị các nhiễm khuẩn bề mặt nhãn cầu và các phần phụ của mắt do các chủng vi khuẩn nhạy cảm gây ra.
  • Lô cảnh báo: VEE98C, VEE90A.
• Maxitrol 5ml (Hoạt chất: Dexamethasone, Neomycin Sulfate, Polymyxin B Sulfate)
  • Dược lý: Sự kết hợp của ba hoạt chất mang lại phổ kháng khuẩn rộng (Neomycin, Polymyxin B) và tác dụng kháng viêm, chống dị ứng mạnh (Dexamethasone).
  • Chỉ định: Các tình trạng viêm ở mắt có đáp ứng với steroid và có nhiễm khuẩn nông ở mắt hoặc có nguy cơ nhiễm khuẩn mắt.
  • Lô cảnh báo: VFD09A.
• TobraDex 5ml (Hoạt chất: Tobramycin, Dexamethasone)
  • Dược lý: Kết hợp tác dụng diệt khuẩn của Tobramycin và khả năng kháng viêm mạnh của Dexamethasone.
  • Chỉ định: Tương tự Maxitrol, được chỉ định cho các tình trạng viêm ở mắt có đáp ứng với steroid và có nhiễm khuẩn hoặc nguy cơ nhiễm khuẩn.
  • Lô cảnh báo: VHN07A.

2. Thuốc Điều Trị Loãng Xương Aclasta (Báo cáo bởi Sandoz Việt Nam)

• Hoạt chất: Acid Zoledronic 5mg/100ml.
• Dược lý: Acid Zoledronic là một bisphosphonate thế hệ mới, có ái lực cao với chất khoáng của xương. Thuốc ức chế mạnh mẽ quá trình tiêu xương qua trung gian tế bào hủy cốt bào (osteoclast).
• Chỉ định: Điều trị loãng xương, bệnh Paget xương.
• Lô cảnh báo: KHBY7, Ngày sản xuất (MFD): 08/2024, Hạn dùng (EXP): 07/2027.
• Dấu hiệu nhận biết giả mạo:
  • Lô hàng này không được sản xuất bởi nhà máy Lek Pharmaceuticals d.d., Slovenia (thuộc hệ thống Sandoz).
  • Bao bì sản phẩm sử dụng logo cũ của Novartis, trong khi logo này đã không còn được sử dụng cho các lô hàng sản xuất sau tháng 5/2024.

Để đảm bảo an toàn, bệnh nhân nên mua thuốc tại các nhà thuốc đạt chuẩn GPP, bệnh viện lớn hoặc các cơ sở y tế được cấp phép như phòng khám đa khoa Olympia, nơi quy trình nhập và kiểm soát dược phẩm được thực hiện nghiêm ngặt.

3. Thuốc Hướng Thần Lexomil (Báo cáo bởi DKSH Pharma Việt Nam)

• Hoạt chất: Bromazepam 6mg.
• Dược lý: Bromazepam là một dẫn xuất của benzodiazepine, có tác dụng an thần, giải lo âu, giãn cơ và chống co giật thông qua việc tăng cường hoạt tính của chất dẫn truyền thần kinh GABA (gamma-aminobutyric acid).
• Chỉ định: Điều trị các rối loạn lo âu lan tỏa, rối loạn hoảng sợ và mất ngủ ngắn hạn.
• Lô cảnh báo: F3193F01, Hạn dùng 12/2027.
• Dấu hiệu nhận biết giả mạo:
  • Sản phẩm chưa từng được cấp số đăng ký lưu hành tại thị trường Việt Nam.
  • Đây là lô hàng được sản xuất để lưu hành tại Pháp, không được nhập khẩu và phân phối hợp pháp vào Việt Nam.

Các Lựa Chọn Dược Phẩm Thay Thế An Toàn và Hợp Pháp

Trong trường hợp bệnh nhân đang được chỉ định sử dụng các thuốc trên, việc tìm kiếm giải pháp thay thế là cần thiết để không làm gián đoạn quá trình điều trị. Tuy nhiên, việc lựa chọn thuốc thay thế bắt buộc phải có sự chỉ định và giám sát của bác sĩ chuyên khoa.

• Đối với nhiễm khuẩn/viêm mắt: Bác sĩ nhãn khoa có thể kê đơn các thuốc nhỏ mắt chứa kháng sinh nhóm fluoroquinolone (moxifloxacin, ofloxacin) hoặc các aminoglycoside khác, kết hợp với các thuốc kháng viêm steroid (fluorometholone, prednisolone) hoặc kháng viêm không steroid (NSAIDs) tùy thuộc vào tình trạng lâm sàng.
• Đối với loãng xương: Có nhiều liệu pháp thay thế Aclasta như các bisphosphonate đường uống (alendronate, risedronate), thuốc điều hòa chọn lọc thụ thể estrogen (SERMs), hoặc các thuốc sinh học tiên tiến hơn như denosumab.
• Đối với rối loạn lo âu: Bác sĩ tâm thần kinh có thể xem xét các thuốc cùng nhóm benzodiazepine khác (diazepam, alprazolam) với liều lượng tương đương hoặc chuyển sang các nhóm thuốc khác như thuốc chống trầm cảm SSRI/SNRI, vốn là lựa chọn ưu tiên trong điều trị dài hạn.

Nếu có bất kỳ lo ngại nào về thuốc đang sử dụng, người dân nên tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc bác sĩ tại các cơ sở y tế đáng tin cậy, ví dụ như phòng khám đa khoa Olympia, để được tư vấn và xác minh.

Bảng Tổng Hợp Thông Tin Cảnh Báo Thuốc Giả