Câu chuyện bắt đầu từ những buổi khám định kỳ tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai. Chị H., 45 tuổi, đến khám với vẻ mặt lo lắng. Mẹ chị từng mất vì ung thư vú. Chị thở dài, hỏi bác sĩ: “Liệu số phận có lặp lại với tôi không?”.
Câu hỏi ấy tưởng như đơn giản, nhưng lại là nỗi trăn trở của hàng triệu phụ nữ khác – bởi ung thư vú đang là căn bệnh ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam, theo báo cáo Globocan 2022. Căn bệnh này không chỉ cướp đi sức khỏe mà còn làm lung lay tinh thần, và đáng sợ hơn, nó thường âm thầm phát triển trước khi bị phát hiện.
Bác sĩ Linh tại Phòng khám Đa Khoa Olympia cho biết: “Ung thư vú là một bệnh lý ác tính phát sinh từ các tế bào biểu mô tuyến vú. Khi tế bào này tăng sinh một cách bất thường, không được kiểm soát, nó có thể xâm lấn sang các mô xung quanh và di căn đến những cơ quan khác”.
Vậy, đâu là những yếu tố khiến một người phụ nữ đối diện nguy cơ cao hơn?
5 yếu tố nguy cơ đáng lưu ý khiến bạn dễ mắc ung thư vú
-
Yếu tố di truyền – bạn có mang gene BRCA?
Nếu trong gia đình từng có người thân trực hệ như mẹ, chị, cô, hoặc con gái mắc ung thư vú, đặc biệt có xét nghiệm xác định đột biến gene BRCA1 hoặc BRCA2, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn hẳn người bình thường. Đây là yếu tố không thể thay đổi, nhưng lại có thể được phát hiện sớm qua xét nghiệm gene.
Bạn đã bao giờ nghĩ đến việc xét nghiệm tầm soát di truyền chưa? -
Tuổi tác – tuổi càng cao, nguy cơ càng lớn
Phụ nữ sau tuổi 40 bắt đầu bước vào giai đoạn thay đổi nội tiết tố mạnh mẽ. Những biến động này ảnh hưởng trực tiếp đến mô tuyến vú, làm tăng nguy cơ phát sinh các tổn thương bất thường. -
Tiền sử bệnh lý – dấu vết trong cơ thể không nên bỏ qua
Nếu bạn từng mắc các bệnh lý ác tính như ung thư vú một bên, ung thư buồng trứng, nội mạc tử cung hoặc đã từng xạ trị vùng ngực – hãy cẩn trọng. Những tổn thương trước đó có thể là tiền đề cho ung thư tái phát hoặc hình thành ở vú còn lại. -
Yếu tố sinh sản – có phải bạn từng mang thai muộn hoặc không cho con bú?
Những người có kinh nguyệt sớm (trước 12 tuổi), mãn kinh muộn (sau 55 tuổi), chưa từng sinh con, hoặc mang thai sau 30 tuổi, đều có nguy cơ cao hơn. Việc cho con bú, ngược lại, được chứng minh là có khả năng làm giảm nguy cơ ung thư vú.
Liệu lối sống hiện đại có đang khiến phụ nữ trì hoãn thiên chức làm mẹ quá lâu? -
Lối sống – yếu tố bạn có thể thay đổi hôm nay
Béo phì, hút thuốc lá, lười vận động, uống nhiều rượu bia… đều là “mảnh đất màu mỡ” cho ung thư phát triển. Tin tốt là: bạn có thể kiểm soát và thay đổi điều này từ hôm nay.
Dấu hiệu nào cần cảnh giác?
Ung thư vú – nếu phát hiện sớm, cơ hội sống lên tới 99%.
Vậy làm thế nào để bạn nhận biết từ sớm? Câu trả lời bắt đầu ngay từ chính cơ thể bạn.
Hàng triệu phụ nữ trên thế giới đã tự phát hiện những dấu hiệu bất thường ở vú trước khi đến bệnh viện. Vậy bạn có đang lắng nghe cơ thể mình chưa?
Dưới đây là 6 dấu hiệu sớm bạn nên đặc biệt chú ý:
🔹 1. Nổi hạch ở nách hoặc cổ
Hạch vùng nách thường là nơi đầu tiên tế bào ung thư vú lan tới. Nếu bạn thấy sưng, cứng, hoặc hạch không đau kéo dài hơn một tuần – đừng chủ quan.
🔹 2. Sờ thấy khối cứng trong vú
Khi bạn nằm ngửa và chạm vào vú, nếu phát hiện một khối rắn, không di động rõ ràng và không đau – hãy đi khám. Đó có thể là dấu hiệu bất thường, dù đôi khi chỉ là u lành.
🔹 3. Núm vú thay đổi
Núm vú bị tụt vào trong, sần sùi, bong vảy hoặc viêm loét – rất có thể là biểu hiện của khối u nằm phía dưới.
🔹 4. Ngực đỏ và sưng bất thường
Vú có cảm giác nóng, đỏ hoặc tím tái – đi kèm sưng và đau, có thể là dấu hiệu viêm do khối u xâm lấn.
🔹 5. Chảy dịch ở đầu vú
Dịch lạ (nhất là có máu hoặc màu nâu sẫm) chảy ra dù không cho con bú – là dấu hiệu cần nội soi ống tuyến sữa để xác định nguyên nhân.
🔹 6. Hình dạng và kích thước vú thay đổi
Nếu một bên vú to lên bất thường, chảy xệ nhanh hoặc biến dạng rõ rệt – hãy đến cơ sở y tế kiểm tra ngay.
Đã bao lâu rồi bạn chưa tự kiểm tra vú hoặc đi tầm soát định kỳ?
Một phút để quan sát, một hành động nhỏ mỗi tháng – có thể là bước đầu tiên cứu chính bạn.
Bài viết liên quan
🩺 Câu hỏi thường gặp về tầm soát và dấu hiệu ung thư vú
❓ Không có triệu chứng thì có cần đi tầm soát ung thư vú không?
👉 Trả lời: Có. Nhiều trường hợp ung thư vú giai đoạn đầu không gây triệu chứng. Việc tầm soát định kỳ giúp phát hiện sớm và điều trị hiệu quả hơn, tăng khả năng sống trên 5 năm tới 90–99%.
❓ Phụ nữ bao nhiêu tuổi thì nên bắt đầu tầm soát ung thư vú?
👉 Trả lời: Từ 40 tuổi trở lên, phụ nữ nên đi tầm soát mỗi năm một lần. Nếu có người thân từng mắc ung thư vú, nên bắt đầu tầm soát sớm hơn, khoảng từ 30–35 tuổi, theo chỉ định bác sĩ.
❓ Tầm soát ung thư vú gồm những phương pháp nào?
👉 Trả lời: Bao gồm:
-
-
-
Chụp X-quang tuyến vú (mammography)
-
Siêu âm vú
-
Khám lâm sàng
-
Xét nghiệm gene (nếu có yếu tố di truyền như BRCA1/2)
-
-
❓ Tự kiểm tra vú tại nhà như thế nào cho đúng?
👉 Trả lời: Bạn nên kiểm tra sau kỳ kinh vài ngày. Dùng ba đầu ngón tay, xoay tròn nhẹ vùng vú và nách để phát hiện khối cứng, đau, tụt núm vú hay chảy dịch. Quan sát thêm hình dạng và màu da vú trước gương.
❓ Sờ thấy khối cứng trong vú có phải là ung thư không?
👉 Trả lời: Không phải khối nào cũng là ung thư. Một số có thể là u lành như bướu sợi tuyến. Tuy nhiên, nếu khối cứng, giới hạn không rõ, ít di động – cần đi khám ngay để được siêu âm hoặc sinh thiết xác định.
❓ Tiết dịch từ đầu vú có nguy hiểm không?
👉 Trả lời: Nếu dịch có màu máu, nâu sẫm, tiết tự nhiên mà không cần bóp nặn – cần đi khám sớm vì có thể là dấu hiệu ung thư ống tuyến sữa.
❓ Núm vú bị tụt vào trong có phải là dấu hiệu ung thư?
👉 Trả lời: Nếu núm vú vốn bình thường, nay bị tụt vào trong kèm theo thay đổi da hoặc tiết dịch – có thể là biểu hiện khối u bên dưới và cần được kiểm tra ngay.
❓ Đang cho con bú có nên đi tầm soát ung thư vú không?
👉 Trả lời: Có thể tầm soát bằng siêu âm nếu bác sĩ chỉ định. Tuy nhiên, chụp X-quang tuyến vú thường được trì hoãn nếu đang cho con bú trừ khi có triệu chứng nghi ngờ.
Tầm soát – “tấm khiên” bảo vệ phụ nữ hiện đại
Việc khám sàng lọc định kỳ không chỉ dành cho người có nguy cơ cao. Ngay cả phụ nữ khỏe mạnh, từ 40 tuổi trở lên, cũng nên tầm soát ít nhất một lần mỗi năm. Các phương pháp hiện đại hiện nay bao gồm:
-
Chụp X-quang tuyến vú kỹ thuật số (mammography)
-
Siêu âm vú
-
Xét nghiệm gene di truyền BRCA1/BRCA2
Những công nghệ này giúp phát hiện sớm khối u ngay khi chưa có triệu chứng, đồng thời hỗ trợ bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị cá thể hóa – phù hợp với từng người bệnh.
Nếu phát hiện sớm, bạn có thể sống khỏe hơn 5 năm với tỷ lệ sống lên đến 99%
Nhờ tiến bộ y học, ngày nay bệnh nhân ung thư vú không còn đơn độc chiến đấu. Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị đích, miễn dịch học và điều trị cá nhân hóa – tất cả đều được phối hợp bởi một ê-kíp đa chuyên khoa để mang lại hiệu quả cao nhất.
Vì vậy, bạn hãy tự hỏi mình:
🩺 Đã bao lâu rồi bạn chưa đi khám sức khỏe tổng quát?
🩺 Bạn có thuộc nhóm người nên tầm soát ung thư vú ngay hôm nay không?
🩺 Nếu mẹ hoặc chị gái bạn từng mắc bệnh, bạn có nên chủ động kiểm tra di truyền không?
Hãy xem việc tầm soát như một hành động yêu thương chính mình. Bởi vì với ung thư vú, sớm một ngày – có thể là cứu được cả một cuộc đời.
