Từ ngày 1/1/2025, Luật Khám bệnh, chữa bệnh (Luật số 15/2023/QH15) chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi quan trọng về quyền và nghĩa vụ của người bệnh, nhân viên y tế cũng như các quy định liên quan đến Bảo hiểm y tế (BHYT). Những thay đổi này nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân và đảm bảo an toàn cho đội ngũ y bác sĩ.
Vậy những quy định mới này ảnh hưởng như thế nào đến bạn? Bài viết này sẽ phân tích chuyên sâu các điểm mấu chốt, giúp bạn nắm vững kiến thức y tế và pháp luật để bảo vệ quyền lợi của mình.
Một Đơn Thuốc Duy Nhất cho Nhiều Chuyên Khoa – Nâng cao an toàn và hiệu quả điều trị
Thông tư 26/2025/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành, có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, đã chính thức thay đổi quy định về việc kê đơn thuốc đối với người bệnh khám nhiều chuyên khoa trong cùng một lần khám. Quy định này không chỉ nhằm mục đích đơn giản hóa thủ tục hành chính mà còn hướng đến mục tiêu cao hơn là đảm bảo an toàn, hiệu quả và hợp lý của đơn thuốc.
Cơ sở pháp lý và Mục tiêu:
Theo khoản 2, Điều 4 của Thông tư này, nguyên tắc kê đơn thuốc được nêu rõ:
“Người bệnh khám bệnh nhiều chuyên khoa trong cùng một lần khám tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thì được kê một (01) đơn thuốc bao gồm chỉ định thuốc của một hoặc nhiều chuyên khoa.”
Quy định này ra đời nhằm giải quyết những rủi ro tiềm ẩn khi người bệnh phải sử dụng nhiều đơn thuốc từ các chuyên khoa khác nhau, như:
- Tương tác thuốc: Một số loại thuốc khi dùng chung có thể gây ra phản ứng bất lợi, làm giảm hiệu quả điều trị hoặc tăng độc tính. Một đơn thuốc duy nhất cho phép các bác sĩ có cái nhìn tổng thể và toàn diện về phác đồ điều trị, từ đó đưa ra lựa chọn thuốc phù hợp.
- Trùng lặp thuốc: Nguy cơ kê đơn trùng lặp các thuốc có cùng hoạt chất, dẫn đến quá liều và gây nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh.
- Giảm gánh nặng cho người bệnh: Giảm bớt sự phức tạp và lãng phí thời gian khi phải quản lý nhiều đơn thuốc khác nhau, đặc biệt với những người mắc bệnh lý mạn tính cần theo dõi lâu dài.
Các yêu cầu khác đối với đơn thuốc:
Bên cạnh quy định trên, Thông tư cũng bổ sung một số yêu cầu bắt buộc nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp và minh bạch trong kê đơn thuốc, bao gồm:
- Thông tin định danh: Đơn thuốc phải ghi rõ số định danh cá nhân hoặc Căn cước công dân của người bệnh.
- Chi tiết liều dùng: Người kê đơn phải ghi rõ số lượng sử dụng mỗi lần và số lần sử dụng trong ngày, đường dùng, thời điểm dùng và số ngày sử dụng thuốc.
- Quản lý bằng hồ sơ bệnh án: Thông tư cũng chính thức bỏ mẫu sổ khám bệnh và yêu cầu các cơ sở y tế quản lý đơn thuốc bằng hồ sơ bệnh án phù hợp, hướng tới việc áp dụng rộng rãi đơn thuốc điện tử trên toàn quốc.
Những quy định này thể hiện sự chuyển mình mạnh mẽ của ngành y tế trong việc ứng dụng công nghệ, tăng cường kiểm soát kê đơn và đặt lợi ích, sự an toàn của người bệnh lên hàng đầu.
Quy định về khám chữa bệnh BHYT- Không còn phân biệt địa giới tỉnh
Một trong những thay đổi đột phá nhất của Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 là việc thay thế quy định về tuyến chuyên môn kỹ thuật bằng xếp cấp chuyên môn kỹ thuật.
Theo Luật BHYT được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 51/2024/QH15, việc thanh toán BHYT sẽ không còn bị phân biệt theo địa giới hành chính theo tỉnh. Điều này có nghĩa là, khi bạn tự đi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế đã được xếp cấp chuyên môn tương đương với tuyến huyện trước ngày 1/1/2025, bạn vẫn được hưởng 100% chi phí BHYT trong phạm vi chi trả và mức hưởng ghi trên thẻ, bất kể cơ sở đó nằm ở tỉnh nào.
Ví dụ: Ông Đào Quang Dương (Hà Nội), thường trú tại quận Hà Đông và làm việc tại quận Tây Hồ, hoàn toàn có quyền đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu tại một cơ sở y tế ở quận khác hoặc thậm chí ở tỉnh khác, miễn là phù hợp với khả năng đáp ứng của cơ sở đó và được Sở Y tế hướng dẫn.
5 trường hợp nhân viên y tế có quyền từ chối khám, chữa bệnh
An toàn của nhân viên y tế là yếu tố then chốt để đảm bảo chất lượng khám chữa bệnh. Theo Điều 40, mục 5 của Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15, nghiêm cấm các hành vi xâm phạm quyền của người bệnh, nhưng cũng đồng thời trao quyền từ chối khám chữa bệnh cho y bác sĩ trong các trường hợp cụ thể nhằm bảo vệ họ.
Các trường hợp bác sĩ được quyền từ chối khám chữa bệnh:
- Tiên lượng vượt quá khả năng: Tình trạng bệnh vượt quá khả năng hoặc không thuộc phạm vi hành nghề của họ. Tuy nhiên, họ vẫn phải thực hiện sơ cứu, cấp cứu và chuyển người bệnh đến cơ sở phù hợp.
- Trái với quy định pháp luật hoặc đạo đức nghề nghiệp.
- Bị xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng: Người bệnh hoặc thân nhân có hành vi xâm phạm đến nhân viên y tế.
- Yêu cầu phương pháp không phù hợp: Người bệnh yêu cầu phương pháp khám chữa bệnh không phù hợp với chuyên môn kỹ thuật.
- Không chấp hành chỉ định điều trị: Người bệnh hoặc người đại diện không chấp hành chỉ định về chẩn đoán, phương pháp chữa bệnh sau khi đã được tư vấn, thuyết phục.
Quy định mới về đổi nơi khám chữa bệnh BHYT ban đầu
Theo quy định tại Luật số 51/2024/QH15 và Thông tư số 01/2025/TT-BYT của Bộ Y tế, việc đổi nơi đăng ký khám chữa bệnh BHYT ban đầu có những thay đổi rõ rệt.
Bạn có thể chuyển đổi nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu vào 15 ngày đầu của mỗi quý. Ví dụ, nếu con gái của bà Trần Hạnh Ly dưới 5 tuổi muốn chuyển từ Bệnh viện Xanh Pôn sang Bệnh viện Nhi Trung ương, bà cần đến cơ quan BHXH nơi phát hành thẻ BHYT của con mình trong khoảng thời gian này để được hướng dẫn thủ tục.
Danh mục 16 nhóm bệnh được kê đơn thuốc ngoại trú trên 30 ngày
Một tin vui cho nhiều người bệnh, đặc biệt là bệnh nhân mắc bệnh mạn tính: Thông tư 26/2025/TT-BYT của Bộ Y tế đã mở rộng danh mục 16 nhóm bệnh được phép kê đơn thuốc ngoại trú trên 30 ngày, tối đa không quá 90 ngày cho một số trường hợp.
Các bệnh thuộc danh mục này bao gồm:
- Viêm gan virus B mạn tính.
- Ung thư vú, ung thư phổi không phải tế bào nhỏ, ung thư tuyến giáp.
- Đái tháo đường, nhược cơ.
- Tăng huyết áp, Parkinson, Alzheimer, sa sút trí tuệ.
Quy định này giúp giảm gánh nặng đi lại, chi phí cho bệnh nhân, đồng thời giảm tải cho các cơ sở y tế. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ là người quyết định số ngày cấp thuốc, dựa trên tình trạng lâm sàng và mức độ ổn định của bệnh nhân.
Kết luận:
Những cập nhật về Luật Khám bệnh, chữa bệnh và BHYT từ năm 2025 mang lại nhiều quyền lợi thiết thực cho người dân, đồng thời siết chặt kỷ luật và đảm bảo an toàn cho toàn hệ thống y tế. Hiểu rõ các quy định này không chỉ giúp bạn sử dụng hiệu quả thẻ BHYT mà còn biết cách phối hợp với nhân viên y tế để quá trình khám chữa bệnh diễn ra tốt nhất.
