Tham vấn y khoa: Đội ngũ Bác sĩ Chuyên khoa Hô hấp – Phòng khám Đa khoa Olympia
Ho ra máu là một triệu chứng lâm sàng “đáng báo động” khiến bất kỳ ai gặp phải cũng cảm thấy hoang mang, lo sợ. Liệu đây chỉ là tổn thương họng thông thường hay là dấu hiệu của ung thư phổi, lao phổi?
Nếu bạn hoặc người thân đang gặp tình trạng này, hãy bình tĩnh và tham khảo ngay bài viết dưới đây từ Phòng khám Đa khoa Olympia để biết chính xác ho ra máu là bệnh gì, mức độ nguy hiểm ra sao và cách xử lý đúng đắn nhất.
Ho ra máu được hiểu như thế nào?
Trước khi tìm hiểu nguyên nhân, cần xác định rõ biểu hiện của bạn có phải là ho ra máu thực sự hay không.
Ho ra máu là tình trạng máu xuất từ đường hô hấp dưới (thanh quản, khí quản, phế quản, phổi) trào ra ngoài khi ho. Đặc điểm nhận biết:
-
Màu sắc: Máu thường có màu đỏ tươi, hồng nhạt hoặc đôi khi thẫm màu.
-
Tính chất: Có thể lẫn bọt khí, lẫn đờm nhớt.
-
Dấu hiệu báo trước: Người bệnh thường thấy nóng ran sau xương ức, ngứa cổ, đau ngực, khó thở trước khi cơn ho ập đến.
Lưu ý phân biệt: Cần phân biệt với chảy máu cam (máu từ mũi chảy xuống họng rồi khạc ra) hoặc nôn ra máu (máu từ dạ dày, thường kèm thức ăn, màu nâu đen, buồn nôn).
Giải đáp: Ho ra máu là bệnh gì?
Ho ra máu không phải là một bệnh riêng biệt mà là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau, từ viêm nhiễm thông thường đến các bệnh nan y. Dưới đây là 7 nguyên nhân phổ biến nhất:
Bệnh Lao phổi (Nguyên nhân hàng đầu)
Tại Việt Nam, lao phổi vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất gây ho ra máu. Khi vi khuẩn lao tấn công, chúng làm tổn thương, hoại tử các mạch máu trong phổi.
-
Biểu hiện: Ho ra máu đỏ tươi (lượng ít hoặc nhiều), ho khạc đờm kéo dài trên 2 tuần.
-
Triệu chứng đi kèm: Sốt nhẹ về chiều, đổ mồ hôi trộm ban đêm, chán ăn, sụt cân nhanh, mệt mỏi.
Giãn phế quản
Đây thường là di chứng của lao phổi hoặc các đợt nhiễm trùng phổi cũ. Các phế quản bị giãn rộng, mạch máu tăng sinh nhưng mỏng manh và dễ vỡ khi ho mạnh.
-
Đặc điểm: Ho ra máu tái phát nhiều lần, lượng máu tăng dần theo thời gian. Nếu không can thiệp (gây tắc mạch), bệnh nhân có thể tử vong do mất máu cấp.
Ung thư phổi (Bệnh lý ác tính)
Đây là nỗi ám ảnh lớn nhất khi nhắc đến câu hỏi “ho ra máu là bệnh gì”. Khối u ác tính xâm lấn vào mạch máu phổi gây chảy máu.
-
Biểu hiện: Máu thường có màu đỏ sẫm hoặc đen, lượng ít nhưng dai dẳng.
-
Dấu hiệu cảnh báo: Đau tức ngực, khó thở, khàn tiếng, nổi hạch ở cổ, sụt cân không rõ nguyên nhân. Người hút thuốc lá lâu năm cần đặc biệt cảnh giác.
Các bệnh nhiễm trùng hô hấp
Viêm phổi hoại tử, áp xe phổi, nấm phổi (đặc biệt là nấm Aspergillus) cũng gây tổn thương nhu mô phổi dẫn đến ho ra máu. Máu thường lẫn mủ hoặc có mùi hôi.
Bệnh lý tim mạch
Ít ai biết rằng bệnh tim cũng gây ho ra máu. Điển hình là hẹp van hai lá hoặc suy tim trái, làm tăng áp lực mạch máu phổi, khiến máu thoát vào lòng phế nang.
-
Biểu hiện: Ho ra máu trào bọt hồng (như bọt cua), kèm khó thở dữ dội khi nằm.
Chấn thương lồng ngực
Tai nạn giao thông, té ngã làm đụng dập phổi, gãy xương sườn đâm vào phổi cũng gây ho ra máu ngay lập tức.
Rối loạn đông máu
Người mắc bệnh ưa chảy máu (Hemophilia), thiếu vitamin C trầm trọng, hoặc đang dùng thuốc chống đông máu quá liều cũng có thể xuất hiện triệu chứng này.
Đánh giá mức độ nguy hiểm: Khi nào cần cấp cứu?
Không phải trường hợp nào cũng nguy kịch, nhưng tất cả đều cần được chẩn đoán. Các bác sĩ phân loại mức độ dựa trên lượng máu:
-
Mức độ nhẹ (< 50ml/ngày): Máu chỉ dính trong đờm hoặc vài ngụm nhỏ. Cần đi khám sớm để tìm nguyên nhân.
-
Mức độ trung bình (50 – 200ml/ngày): Cần nhập viện để theo dõi và điều trị.
-
Mức độ nặng (> 200ml/ngày): Đây là CẤP CỨU NỘI KHOA. Mất máu ồ ạt có thể gây sốc, trụy mạch hoặc cục máu đông gây bít tắc đường thở dẫn đến tử vong nhanh chóng (ngạt thở).
Cách xử lý đúng đắn khi bị ho ra máu
Khi bản thân hoặc người nhà bị ho ra máu, sự bình tĩnh là yếu tố then chốt. Hãy thực hiện các bước sau trước khi đến bệnh viện:
-
Tuyệt đối không vận động mạnh: Nằm nghỉ ngơi ở nơi yên tĩnh, thoáng mát.
-
Tư thế nằm: Nằm nghiêng về bên phổi bị tổn thương (nếu biết) để máu không chảy tràn sang bên phổi lành, tránh gây ngạt thở. Nếu không rõ bên nào, hãy nằm ở tư thế nửa nằm nửa ngồi.
-
Giữ bình tĩnh: Hốt hoảng làm tim đập nhanh, huyết áp tăng khiến máu chảy mạnh hơn. Có thể dùng thuốc an thần nhẹ (theo chỉ dẫn từ xa của bác sĩ nếu có).
-
Chế độ ăn uống: Chỉ uống nước mát, ăn đồ lỏng, nguội (cháo, súp, sữa). Tránh tuyệt đối đồ cay nóng, rượu bia, chất kích thích.
-
Đến ngay cơ sở y tế: Đặc biệt là các phòng khám/bệnh viện có chuyên khoa hô hấp và trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh như Phòng khám Đa khoa Olympia.
Tại sao nên khám và tầm soát tại Phòng khám Đa khoa Olympia?
Việc xác định chính xác “ho ra máu là bệnh gì” đòi hỏi sự hỗ trợ của máy móc hiện đại và bác sĩ giàu kinh nghiệm. Tại Phòng khám Đa khoa Olympia, chúng tôi cung cấp quy trình chẩn đoán khép kín:
-
Chẩn đoán hình ảnh hiện đại: Hệ thống X-quang kỹ thuật số, CT Scanner (cắt lớp vi tính) giúp phát hiện các tổn thương nhỏ nhất trong phổi (u, hang lao, giãn phế quản…).
-
Xét nghiệm chuyên sâu: Xét nghiệm máu, xét nghiệm đờm (tìm vi khuẩn lao, tế bào ung thư), xét nghiệm đông máu.
-
Đội ngũ bác sĩ giỏi: Các chuyên gia hô hấp và nội khoa sẽ trực tiếp thăm khám, tư vấn phác đồ điều trị phù hợp (nội khoa hoặc tư vấn can thiệp mạch nếu cần).
-
Thủ tục nhanh gọn: Không phải chờ đợi lâu, giúp người bệnh giảm bớt mệt mỏi và lo lắng.
Lời khuyên phòng ngừa từ bác sĩ
“Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Để bảo vệ lá phổi khỏe mạnh, bạn nên:
-
Bỏ thuốc lá: Ngay lập tức. Đây là tác nhân số 1 gây ung thư phổi.
-
Bảo hộ lao động: Đeo khẩu trang, đồ bảo hộ khi làm việc trong môi trường khói bụi, hóa chất.
-
Điều trị dứt điểm: Các bệnh viêm họng, viêm phế quản, không để bệnh kéo dài thành mãn tính.
-
Khám sức khỏe định kỳ: 6 tháng/lần để tầm soát sớm các bất thường tại phổi.
Đừng chủ quan với triệu chứng ho ra máu! Dù chỉ là một tia máu nhỏ trong đờm, đó cũng có thể là lời kêu cứu của lá phổi. Hãy liên hệ ngay với Phòng khám Đa khoa Olympia để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
