Hiện nay, trào lưu “bắt pen” – hành động dùng tay ấn mạnh vào hai bên cổ để tạo ra cảm giác lạ – đang lan truyền trên mạng xã hội, đặc biệt là trong giới trẻ. Tuy nhiên, hành động tưởng chừng vô hại này lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng.
- Chèn Ép Động Mạch Cảnh: Nguy Cơ Đột Quỵ Và Ngừng Tim
Động mạch cảnh (carotid artery) là một trong những động mạch chính cung cấp máu giàu oxy từ tim lên não. Việc chèn ép động mạch này, như trong trào lưu “bắt pen,” có thể gây ra nhiều hậu quả nguy hiểm cho sức khỏe, bao gồm đột quỵ, ngừng tim và tổn thương não nghiêm trọng.
- Thiếu Máu Não Thoáng Qua (TIA):
Thiếu máu não thoáng qua, hay còn gọi là cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (transient ischemic attack – TIA), xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị tạm thời giảm. Đây là tình trạng khi oxy không được cung cấp đủ cho các mô não, gây ra một số triệu chứng như chóng mặt, mất thăng bằng, và đôi khi là ngất xỉu.
- Cơ chế: Khi động mạch cảnh bị chèn ép, dòng máu lên não bị giảm mạnh. Thiếu oxy trong vài giây có thể dẫn đến rối loạn thần kinh tạm thời. Nếu tình trạng này kéo dài, nguy cơ xảy ra cơn thiếu máu não thoáng qua tăng cao. TIA có thể là dấu hiệu cảnh báo của một cơn đột quỵ thật sự trong tương lai, và việc ngăn chặn lưu lượng máu có thể khiến mô não bị tổn thương nghiêm trọng.
- Nguy hiểm: Mặc dù TIA thường không để lại tổn thương lâu dài, nhưng nó có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được điều trị. Theo nghiên cứu, người từng bị TIA có nguy cơ đột quỵ cao hơn gấp 10 lần trong những ngày tiếp theo . Đây là một tình trạng cấp cứu và đòi hỏi phải có can thiệp y tế kịp thời.
- Ngừng Tim (Cardiac Arrest):
Việc chèn ép mạnh lên động mạch cảnh có thể gây ra tình trạng nguy hiểm hơn là ngừng tim (cardiac arrest). Điều này xảy ra khi áp lực lên động mạch kích hoạt một phản xạ gọi là “phản xạ động mạch cảnh” (carotid sinus reflex). Phản xạ này khiến nhịp tim giảm đột ngột và hạ huyết áp, dẫn đến tình trạng ngừng tim.
- Phản xạ động mạch cảnh: Khu vực động mạch cảnh có chứa các thụ thể cảm biến áp suất (baroreceptors), chịu trách nhiệm kiểm soát huyết áp và nhịp tim. Khi khu vực này bị chèn ép quá mức, hệ thần kinh tự động phản ứng bằng cách giảm nhịp tim và giãn mạch, nhằm hạ huyết áp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, phản ứng này quá mạnh, dẫn đến ngừng tim, một tình trạng khẩn cấp có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời .
- Nguy cơ: Ngừng tim là một tình trạng khẩn cấp và có thể xảy ra rất nhanh. Nếu không được hồi sức kịp thời (thường là trong vòng 4 đến 6 phút), tổn thương não không thể đảo ngược và tử vong có thể xảy ra do não bị thiếu oxy .
- Tổn Thương Não Vĩnh Viễn
Chèn ép động mạch cảnh (carotid artery) là một hành động nguy hiểm vì nó gây ra sự giảm đột ngột lưu lượng máu và oxy lên não. Điều này dẫn đến những tổn thương không thể phục hồi cho các tế bào não và có thể để lại hậu quả nghiêm trọng, bao gồm tổn thương não vĩnh viễn và thậm chí tử vong.
- Tổn Thương Não Vĩnh Viễn
Khi não không được cung cấp đủ oxy trong một thời gian dài, các tế bào não có thể chết do thiếu oxy. Điều này đặc biệt nguy hiểm vì các tế bào não không thể tái sinh, tức là một khi tế bào não bị tổn thương, chúng không thể tự hồi phục. Kết quả là người bệnh có thể phải chịu các di chứng lâu dài.
- Mất trí nhớ: Một trong những hậu quả phổ biến của tổn thương não là suy giảm trí nhớ, từ mất trí nhớ ngắn hạn đến mất khả năng ghi nhớ dài hạn. Điều này ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt là trong các hoạt động hàng ngày của người bệnh.
- Khó khăn trong ngôn ngữ: Tổn thương não có thể làm ảnh hưởng đến khả năng sử dụng ngôn ngữ, gây ra các vấn đề như khó khăn trong việc nói, viết hoặc hiểu lời nói của người khác. Đây là hậu quả thường gặp ở những người bị tổn thương vùng não liên quan đến chức năng ngôn ngữ.
- Mất khả năng vận động: Những vùng não điều khiển vận động cơ thể khi bị tổn thương có thể dẫn đến tình trạng yếu liệt cơ bắp, khó khăn trong việc di chuyển, và trong một số trường hợp, có thể mất hoàn toàn khả năng tự vận động.
- Nguy Cơ Tử Vong
Chèn ép quá mức lên động mạch cảnh không chỉ gây tổn thương não mà còn có thể dẫn đến tử vong trong những trường hợp nghiêm trọng. Khi oxy không được cung cấp cho não trong vài phút, mô não sẽ chết nhanh chóng, gây ra những tổn thương nghiêm trọng đến cơ quan quan trọng nhất của cơ thể. Việc không cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
- Thời gian vàng: Các chuyên gia y tế luôn khuyến cáo rằng khi xảy ra tình trạng thiếu oxy não, cần phải hành động khẩn cấp trong “thời gian vàng” – từ 4 đến 6 phút sau khi tim ngừng bơm máu lên não. Sau thời gian này, tổn thương não không thể phục hồi sẽ diễn ra, và cơ hội sống sót giảm đi đáng kể nếu không có can thiệp y tế ngay lập tức.
- Cấp cứu: Đối với những trường hợp tổn thương não nghiêm trọng do chèn ép động mạch cảnh, việc hô hấp nhân tạo và thực hiện các biện pháp hồi sức tim phổi (CPR) là cần thiết để duy trì sự sống cho bệnh nhân cho đến khi đội ngũ y tế đến. Điều này giúp cung cấp oxy tạm thời cho não và tim, kéo dài thời gian sống của bệnh nhân.
- Khuyến Cáo Y Tế Từ Phòng Khám Đa Khoa Olympia
Trào lưu “bắt pen” đang gây lo ngại nghiêm trọng khi nhiều người, đặc biệt là thanh thiếu niên, thực hiện hành vi nguy hiểm này với mục đích tìm kiếm cảm giác mới lạ. Hành vi này có thể gây ra tổn thương sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng, như đột quỵ và ngừng tim do chèn ép động mạch cảnh. Phòng Khám Đa Khoa Olympia khuyến cáo phụ huynh và nhà trường cần khẩn trương nâng cao nhận thức cho con em mình về hậu quả tiềm tàng của trào lưu này, đồng thời cảnh báo trẻ không nên thử theo ở trường học hay bất kỳ nơi nào khác.
Tầm Quan Trọng Của Việc Phòng Ngừa
Việc tò mò thực hiện các hành vi bắt chước theo trào lưu trên mạng xã hội không chỉ gây nguy hiểm ngay tức thì mà còn để lại hậu quả lâu dài đối với sức khỏe. Đặc biệt, những người trẻ dễ bị lôi cuốn bởi những thử thách nguy hiểm này có thể gặp phải các vấn đề nghiêm trọng như đột quỵ do thiếu máu não hoặc ngừng tim, mà không hiểu rõ mức độ nguy hiểm thực sự.
Các chuyên gia tại Phòng Khám Đa Khoa Olympia nhấn mạnh rằng động mạch cảnh là tuyến mạch sống còn cung cấp máu lên não, và chỉ cần bị chèn ép trong một thời gian ngắn, nó có thể gây ra tổn thương không thể phục hồi. Do đó, tất cả mọi người, đặc biệt là các bậc phụ huynh và nhà trường, cần giáo dục và cảnh báo con em mình tránh xa những hành vi nguy hiểm này.
Lời Khuyên Từ Các Chuyên Gia Y Tế
Phụ huynh cần thường xuyên trò chuyện, tìm hiểu và nhắc nhở con em mình về sự nguy hiểm của các trào lưu trực tuyến. Theo các bác sĩ tại Phòng Khám Đa Khoa Olympia, việc phòng ngừa là điều cốt lõi để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho trẻ em, đồng thời tránh những hậu quả nghiêm trọng do thiếu hiểu biết về y tế.
Bên cạnh đó, nhà trường nên có những buổi tuyên truyền, giảng dạy về các rủi ro của những hành vi nguy hiểm trên mạng xã hội để giúp học sinh hiểu rõ hơn và có kiến thức phòng tránh. Những hành động nhỏ này có thể tạo nên sự thay đổi lớn, bảo vệ sức khỏe của trẻ em khỏi các tai nạn nguy hiểm.
Phòng Khám Đa Khoa Olympia Luôn Đồng Hành Bảo Vệ Sức Khỏe Của Bạn
Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, Phòng Khám Đa Khoa Olympia cam kết mang đến những dịch vụ y tế tốt nhất, đồng thời luôn cảnh báo và tư vấn cho người dân về các nguy cơ tiềm ẩn từ những trào lưu không lành mạnh trên mạng xã hội. Hãy luôn cảnh giác, tránh xa những hành vi nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.
📌 Địa chỉ: 60 Yersin, P.Phương Sài, Nha Trang
☎ Hotline: 083 379 0707
⏰ Thời gian làm việc: Từ thứ 2 đến thứ 7, 8h00 – 18h00
Nguồn Tham Khảo:
- American Stroke Association – Transient Ischemic Attack (TIA): https://www.stroke.org
- Mayo Clinic – Carotid Sinus Reflex: https://www.mayoclinic.org
- American Heart Association – Cardiac Arrest Facts: https://www.heart.org
- Bệnh viện Bạch Mai – Thông tin về các bệnh lý liên quan đến đột quỵ và tổn thương não: https://bachmai.gov.vn
- Sức khỏe Đời sống – Báo điện tử Bộ Y Tế: Cảnh báo các trào lưu nguy hiểm trên mạng xã hội ảnh hưởng đến sức khỏe: https://suckhoedoisong.vn
- VnExpress Sức khỏe – Chuyên mục y tế với các thông tin về ngừng tim và cấp cứu: https://vnexpress.net/suc-khoe
- Báo Sức Khỏe & Đời Sống – Cảnh báo các trào lưu nguy hiểm trên mạng xã hội: Sức Khỏe & Đời Sống
- VnExpress Sức Khỏe – Thông tin chi tiết về các bệnh lý liên quan đến ngừng tim và cấp cứu: VnExpress Sức Khỏe
