Cận thị là một tật khúc xạ ngày càng phổ biến, đặc biệt là ở trẻ em và thanh thiếu niên. Khi độ cận tăng nhanh, không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nhìn xa mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe mắt. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về những nguy cơ bệnh mắt khi độ cận tăng nhanh, cũng như các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ đôi mắt của bạn.
Nguy cơ bệnh mắt khi độ cận tăng nhanh
- Bong võng mạc: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của cận thị nặng, có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn. Khi độ cận tăng cao, võng mạc sẽ bị kéo giãn mỏng và có thể rách, bong ra khỏi lớp màng đệm phía sau.
- Thoái hóa võng mạc: Tương tự như bong võng mạc, thoái hóa võng mạc cũng do võng mạc bị kéo giãn và tổn thương do cận thị nặng. Biến chứng này có thể gây ra hiện tượng nhìn mờ, giảm thị lực, thậm chí mù lòa.
- Đục thủy tinh thể sớm: Cận thị nặng có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa của thủy tinh thể, dẫn đến đục thủy tinh thể sớm hơn so với người bình thường.
- Vẩn đục dịch kính: Dịch kính là phần dịch lỏng trong suốt nằm giữa thủy tinh thể và võng mạc. Cận thị nặng có thể khiến dịch kính bị vẩn đục, ảnh hưởng đến tầm nhìn.
- Bệnh Glaucoma (tăng nhãn áp): Cận thị nặng là một yếu tố nguy cơ của bệnh Glaucoma, có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác và dẫn đến mù lòa.
Khi nào nên đi khám mắt?
| Bệnh | Triệu chứng | Khi nào nên đi khám |
| Bong võng mạc |
– Nhìn thấy những đốm đen hoặc tia sáng nhỏ trước mắt. – Nhìn thấy màn che hoặc rèm che một phần tầm nhìn. – Nhìn thấy “ruồi bay” – Bỗng nhiên nhìn mờ hoặc mất thị lực hoàn toàn. |
Đi khám ngay lập tức nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên. |
| Thoái hóa võng mạc |
– Nhìn mờ hoặc giảm thị lực. – Nhìn thấy những đốm đen hoặc tia sáng nhỏ trước mắt. – Nhìn thấy méo mó hình ảnh. – Nhìn thấy màu sắc nhợt nhạt hoặc không chính xác. |
Đi khám mắt định kỳ để phát hiện sớm thoái hóa võng mạc. Nên đi khám ngay nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên. |
| Đục thủy tinh thể sớm |
– Nhìn mờ hoặc giảm thị lực. – Nhìn thấy nhạy cảm với ánh sáng. – Nhìn thấy quầng sáng xung quanh đèn. – Nhìn thấy màu sắc nhợt nhạt hoặc không chính xác. |
Đi khám mắt định kỳ để phát hiện sớm đục thủy tinh thể. Nên đi khám ngay nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên. |
| Vẩn đục dịch kính |
– Nhìn thấy những đốm đen hoặc tia sáng nhỏ trước mắt. – Nhìn thấy “ruồi bay”. – Nhìn thấy mờ. |
Đi khám mắt định kỳ để phát hiện sớm vẩn đục dịch kính. Nên đi khám ngay nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên. |
| Glaucoma (tăng nhãn áp) |
– Đau nhức mắt. – Nhức đầu. – Nhìn mờ. – Buồn nôn và nôn. – Tầm nhìn bị thu hẹp. |
Đi khám mắt định kỳ để phát hiện sớm Glaucoma. Nên đi khám ngay nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên. |
Nguyên nhân khiến độ cận tăng nhanh
- Yếu tố di truyền: Nếu bố mẹ hoặc cả hai bên gia đình có người bị cận thị, nguy cơ con cái bị cận thị sẽ cao hơn.
- Tác động của môi trường: Việc tiếp xúc với màn hình điện thoại, máy tính trong thời gian dài, đọc sách trong môi trường thiếu sáng, hoặc học tập dưới áp lực cao có thể khiến độ cận tăng nhanh.
- Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt: Thiếu hụt các vitamin và khoáng chất cần thiết cho mắt như vitamin A, lutein, zeaxanthin có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt và khiến độ cận tăng nhanh.
Những điều cần cảnh giác và không nên làm để bảo vệ mắt
Cảnh giác:
- Tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng xanh: Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính, TV có thể gây mỏi mắt, khô mắt, và thậm chí là thoái hóa điểm vàng.
- Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt: Thiếu vitamin A, lutein và zeaxanthin có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt và khiến thị lực giảm sút.
- Chấn thương mắt: Chấn thương do tai nạn, va đập có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho mắt.
- Bệnh lý mắt: Một số bệnh lý như đái tháo đường, tăng huyết áp có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt.
Không nên làm:
- Dụi mắt: Dụi mắt có thể làm tổn thương giác mạc và khiến tình trạng ngứa mắt, mỏi mắt trở nên tồi tệ hơn.
- Tự ý dùng thuốc nhỏ mắt: Sử dụng thuốc nhỏ mắt không đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
- Đọc sách trong môi trường thiếu sáng: Đọc sách trong môi trường thiếu sáng có thể khiến mắt phải điều tiết nhiều, dẫn đến mỏi mắt và giảm thị lực.
- Trang điểm mắt quá đậm: Trang điểm mắt quá đậm có thể làm tắc nghẽn tuyến lệ và gây ra các vấn đề về mắt.
- Ngủ không đủ giấc: Ngủ không đủ giấc có thể khiến mắt mỏi, đỏ và ngứa.
Để bảo vệ mắt, bạn nên:
- Hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh: Nên sử dụng kính lọc ánh sáng xanh khi sử dụng các thiết bị điện tử.
- Bổ sung vitamin A, lutein và zeaxanthin: Ăn nhiều rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu vitamin A.
- Khám mắt định kỳ: Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt và điều trị kịp thời.
- Bảo vệ mắt khỏi chấn thương: Sử dụng kính bảo hộ khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc làm việc với các vật dụng nguy hiểm.
- Giữ vệ sinh mắt: Rửa tay thường xuyên và tránh dụi mắt.
- Tạo môi trường học tập và làm việc tốt cho mắt: Giữ khoảng cách phù hợp với màn hình điện thoại, máy tính, TV.
- Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp mắt được nghỉ ngơi và phục hồi.
Bằng cách thực hiện những điều trên, bạn có thể bảo vệ mắt khỏi những nguy cơ tiềm ẩn và giữ cho đôi mắt luôn sáng khỏe.
Biện pháp phòng ngừa nguy cơ bệnh mắt khi độ cận tăng nhanh
- Khám mắt định kỳ: Nên đi khám mắt ít nhất mỗi năm một lần để phát hiện sớm các vấn đề về mắt và có biện pháp điều trị kịp thời.
- Sử dụng kính đúng độ: Cần đeo kính theo chỉ định của bác sĩ và ngăn ngừa độ cận tăng nhanh.
- Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử: Nên cho mắt nghỉ ngơi sau mỗi 20-30 phút sử dụng màn hình điện thoại, máy tính.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường lưu thông máu, hỗ trợ sức khỏe mắt và giảm nguy cơ cận thị.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, lutein, zeaxanthin như rau lá xanh, cà rốt, khoai lang, bí đỏ…
- Khuyến cáo:
- Khi có dấu hiệu nghi ngờ độ cận tăng nhanh, cần đi khám mắt ngay để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn và điều trị.
- Không tự ý mua kính đeo mà cần có chỉ định của bác sĩ.
- Cha mẹ nên cho con đi khám mắt định kỳ để theo dõi tình trạng thị lực và phát hiện sớm các vấn đề về mắt.
Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, bạn có thể bảo vệ sức khỏe mắt và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm khi độ cận tăng nhanh.
Bảng thực đơn 7 ngày tốt cho mắt
Thứ Hai:
- Bữa sáng: Cháo yến mạch nấu với nước hầm gà, thêm nấm hương, gừng và hành lá. Ăn kèm với trứng luộc lòng đào và trái cây tươi (việt quất, dâu tây).
- Bữa trưa: Cá lóc kho tộ với rau muống, cà rốt. Cá lóc là nguồn cung cấp protein dồi dào, tốt cho mắt. Rau muống và cà rốt chứa nhiều vitamin A, giúp cải thiện thị lực.
- Bữa tối: Gà kho gừng với khoai lang, bông cải xanh. Gà kho gừng là món ăn quen thuộc của người Việt Nam, giúp bổ sung protein và vitamin A. Khoai lang và bông cải xanh chứa nhiều vitamin A, lutein và zeaxanthin, tốt cho mắt.
Thứ Ba:
- Bữa sáng: Bún bò Huế. Bún bò Huế là món ăn giàu dinh dưỡng, cung cấp protein, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt.
- Bữa trưa: Bò xào thập cẩm với rau củ (cà rốt, bông cải xanh, ớt chuông). Bò xào thập cẩm là món ăn cung cấp protein, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt.
- Bữa tối: Cá kho tộ với rau muống, bí đỏ. Cá kho tộ là món ăn quen thuộc của người Việt Nam, giúp bổ sung protein và vitamin A. Rau muống và bí đỏ chứa nhiều vitamin A, lutein và zeaxanthin, tốt cho mắt.
Thứ Tư:
- Bữa sáng: Phở bò. Phở bò là món ăn giàu dinh dưỡng, cung cấp protein, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt.
- Bữa trưa: Súp gà nấm với bánh mì nguyên cám. Súp gà nấm là món ăn giúp bổ sung vitamin A, lutein và zeaxanthin, tốt cho mắt. Bánh mì nguyên cám cung cấp chất xơ, giúp no lâu.
- Bữa tối: Tôm rang muối ớt với rau cải, bắp cải. Tôm rang muối ớt là món ăn cung cấp protein, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt. Rau cải và bắp cải chứa nhiều vitamin A, lutein và zeaxanthin, tốt cho mắt.
Thứ Năm:
- Bữa sáng: Bánh mì kẹp thịt bò với rau xà lách, cà chua. Bánh mì kẹp thịt bò cung cấp protein, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt. Rau xà lách và cà chua chứa nhiều vitamin A, lutein và zeaxanthin, tốt cho mắt.
- Bữa trưa: Salad ức gà nướng với rau củ (cà rốt, dưa chuột, ớt chuông). Salad ức gà nướng cung cấp protein, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt. Rau củ chứa nhiều vitamin A, lutein và zeaxanthin, tốt cho mắt.
- Bữa tối: Cá hấp gừng với su su, cà rốt. Cá hấp gừng là món ăn giúp bổ sung protein và vitamin A. Su su và cà rốt chứa nhiều vitamin A, lutein và zeaxanthin, tốt cho mắt.
Thứ Sáu:
- Bữa sáng: Bánh bao chay. Bánh bao chay cung cấp chất xơ, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt.
- Bữa trưa: Bún chả Hà Nội. Bún chả Hà Nội là món ăn cung cấp protein, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt.
- Bữa tối: Thịt kho tàu với khổ qua, cà rốt. Thịt kho tàu là món ăn quen thuộc của người Việt Nam, giúp bổ sung protein và vitamin A. Khổ qua và cà rốt chứa nhiều vitamin A, lutein và zeaxanthin, tốt cho mắt.
Thứ Bảy:
- Bữa sáng: Bánh mì sandwich trứng ốp la với rau bina, cà chua. Bánh mì sandwich trứng ốp la cung cấp protein, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt. Rau bina và cà chua chứa nhiều vitamin A, lutein và zeaxanthin, tốt cho mắt.
- Bữa trưa: Gỏi cuốn tôm thịt. Gỏi cuốn tôm thịt là món ăn cung cấp protein, vitamin A và các khoáng chất tốt cho mắt.
- Bữa tối: Cá lóc nướng trui với rau đắng, mồng tơi. Cá lóc nướng trui là món ăn giúp bổ sung protein và vitamin A. Rau đắng và mồng tơi
Các câu hỏi và câu trả lời thường gặp về bệnh mắt
- Những triệu chứng thường gặp của bệnh mắt là gì?
- Nhìn mờ hoặc giảm thị lực.
- Mỏi mắt, nhức mắt.
- Khô mắt, chảy nước mắt.
- Nhìn thấy đốm đen hoặc tia sáng trước mắt.
- Nhìn thấy méo mó hình ảnh.
- Nhạy cảm với ánh sáng.
- Đau nhức mắt, nhức đầu.
- Tầm nhìn bị thu hẹp.
- Khi nào cần đi khám mắt?
- Khi bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên.
- Khi bạn bị chấn thương mắt.
- Khi bạn có tiền sử gia đình mắc các bệnh về mắt.
- Khi bạn đang sử dụng các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến mắt.
- Khi bạn mang thai hoặc đang cho con bú.
- Khi bạn bước sang tuổi 40.
- Có những phương pháp điều trị nào cho bệnh mắt?
- Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
- Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
- Kính mắt: Kính cận, kính viễn, kính loạn thị, kính lão.
- Kính áp tròng.
- Thuốc nhỏ mắt.
- Phẫu thuật.
- Làm thế nào để phòng ngừa bệnh mắt?
- Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung vitamin A, lutein và zeaxanthin.
- Hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính, TV.
- Sử dụng kính lọc ánh sáng xanh khi sử dụng các thiết bị điện tử.
- Khám mắt định kỳ.
- Bảo vệ mắt khỏi chấn thương.
- Giữ vệ sinh mắt.
- Tạo môi trường học tập và làm việc tốt cho mắt.
- Ngủ đủ giấc.
- Một số bệnh về mắt thường gặp là gì?
- Cận thị, viễn thị, loạn thị.
- Khô mắt.
- Đục thủy tinh thể.
- Glaucoma (tăng nhãn áp).
- Thoái hóa điểm vàng.
- Bệnh võng mạc.
- Có thể chữa khỏi bệnh mắt hoàn toàn không?
- Khả năng chữa khỏi bệnh mắt phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
- Một số bệnh về mắt có thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng một số khác chỉ có thể kiểm soát được.
- Tôi nên đi khám mắt ở đâu?
- Bạn có thể đi khám mắt tại các bệnh viện chuyên khoa mắt hoặc các phòng khám mắt uy tín.
- Chi phí khám mắt và điều trị bệnh mắt có cao không?
- Chi phí khám mắt và điều trị bệnh mắt sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như bệnh viện, phòng khám, phương pháp điều trị, v.v.
- Có những loại bảo hiểm nào chi trả cho chi phí khám mắt và điều trị bệnh mắt?
- Một số loại bảo hiểm y tế có chi trả cho chi phí khám mắt và điều trị bệnh mắt. Bạn nên liên hệ với công ty bảo hiểm của mình để biết thêm chi tiết.
- Tôi có thể tìm hiểu thêm về bệnh mắt ở đâu?
- Bạn có thể tìm hiểu thêm về bệnh mắt tại các website của các bệnh viện chuyên khoa mắt, các tổ chức y tế uy tín, v.v.
Lưu ý:
- Các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn nên đi khám mắt để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn cụ thể về tình trạng của mình.
